Roma’nın Unutulmuş İmparatoru: Sponsian

Roma İmparatoru Sponsian’ın varlığı, uzun yıllar tarihçiler tarafından sorgulandı. Ancak Transilvanya’da bulunan antik altın sikkeler, bu ‘unutulmuş imparator’un gerçekten yaşamış olduğunu kanıtladı.

Sponsian’ın ismini taşıyan dört altın sikke, 18. yüzyılın başlarında bugünkü Romanya topraklarında keşfedilmişti. Ancak o dönemin uzmanları, işçiliğin farklılığı ve yazı karakterlerinin alışılmış Roma sikkelerinden sapması nedeniyle bu paraları ‘sahte’ olarak değerlendirmişti.

Sonraki süreçte sikkeler, müze arşivlerinde yüzlerce yıl boyunca tozlu raflarda unutuldu. Aradan geçen 3 yüzyılın ardından, University College London’dan bilim insanı Prof. Dr. Paul Pearson liderliğindeki ekip, söz konusu sikkeleri mikroskop altında yeniden değerlendirdi.

Yapılan incelemelerde, yüzeydeki çizikler ve aşınma izleri, bu altın paraların gerçekten el değiştirdiğini ve o dönemin ekonomik dolaşımında yer aldığını ortaya koydu.

Araştırma sonuçlarına göre, sikkelerin kullanım izleri, Sponsian’ın yalnızca bir efsane değil, Roma tarihinin karmaşık dönemlerinden birinde yaşamış gerçek bir yönetici olduğunu gösterdi. Prof. Pearson, ”Yüzyıllardır sahte sayılan bir figürün aslında tarih sahnesinde yer almış bir lider olduğunu görüyoruz. Sponsian, artık Roma İmparatorluğu kronolojisinde meşru bir isimdir.” dedi.

Uzmanlara göre Sponsian, Roma İmparatorluğu’nun iç savaşlar ve dış tehditlerle sarsıldığı üçüncü yüzyıl ortalarında, imparatorluğun kuzeydoğu sınırındaki Dacia eyaletinde kontrolü ele geçirdi. Merkezi yönetimle bağlantısı kopan bu bölge, o dönemde bağımsız bir askeri yönetim altında yaşamını sürdürüyordu.

Sponsian’ın burada, Roma geleneğine uygun biçimde kendi adına para bastırdığı düşünülüyor. Bugün Romanya sınırları içerisinde yer alan Transilvanya bölgesindeki arkeolojik çalışmalar da bu bulguları destekliyor.

Sikkelerin ortaya çıkması, Roma İmparatorluğu’nun çalkantılı yıllarında yerel yönetimlerin nasıl oluştuğuna dair tarihçilere yeni bir pencere açtı.