Gazze’de Yeniden İnşa Çalışmaları: Zorlu Bir Süç

Gazze Şeridi’nde İsrail ile Hamas arasında yaşanan çatışmaların ardından, binlerce Gazzeli evlerine geri dönerken, birçoğu evlerinin harabeye çevrildiğini gördü. Gazze’de normal hayata dönüş için gereken evlerin, işyerlerinin ve tüm kurumlar ile hizmetlerin yeniden inşa edilmesi süreci her açıdan göz korkutucu.

BM, hasarın 70 milyar dolara ulaştığını tahmin ediyor. Londra’daki King’s College’dan Ortadoğu güvenlik uzmanı Prof. Andreas Krieg, “Sıfırdan başlamaktan da daha kötü. Burada kum üzerinde değil, enkaz yığınlarıyla başlıyorsunuz” diyor.

Gazze Şeridi’ndeki yıkım oranı % 84 civarında olduğunu, Gazze’nin bazı bölgelerinde, örneğin Gazze Şehri’nde ise % 92’ye kadar çıktığını belirten BM Kalkınma Programı Filistin Özel Temsilcisi Jaco Cilliers, Gazze’de temizlenmeyi bekleyen 60 milyon tondan fazla moloz olabileceğini söylüyor.

# Enkaz Temizleme Çalışmaları

Gazze Şeridi’nde şu anda biriken milyonlarca tonluk moloz, sadece beton ve bükülmüş metal yığınlarından ibaret değil. Aynı zamanda insan kalıntıları ve patlamamış bombalar bulunuyor. İş makineleri şirketi JCB’nin eski yönetim kurulu başkanı Philip Bouverat, “Güvenlik ve insani açıdan yapmanız gereken ilk şey, bombalanan alanları güvenli hale getirmek” diyor.

# Su ve Kanalizasyon Sorunu

Temiz su, Gazzeliler için acil bir ihtiyaç. UNICEF’in tahminlerine göre, bölgedeki 600 su arıtma tesisinin % 70’inden fazlası 7 Ekim 2023’ten bu yana hasar gördü ya da tamamen yok oldu.

# Barınma Sorunu

BM’nin uydu merkezi UNOSAT, savaş boyunca Gazze genelinde toplam 282 bin 904 ev veya apartmanın hasar gördüğünü veya yıkıldığını tahmin ediyor. RAND Corporation’ın kıdemli politika araştırmacısı Shelly Culbertson, Gazze’deki konutların yeniden inşasının “onlarca yıl sürebileceğini” söylüyor.

# Eğitim Sorunu

Gazze nüfusunun yaklaşık yarısı 18 yaşın altındaydı, dolayısıyla normal hayata dönüş için okulların yeniden inşası şart. Okul binaları, çatışma boyunca yerinden edilmiş Filistinliler için sığınak haline geldi.

# Tarım Sorunu

Kent State Üniversitesi’nden Prof. He Yin’in yaptığı analizde, 10 Ağustos itibarıyla Gazze Şeridi genelinde yıllık mahsulün % 82,4’ünün ve ağaç mahsulünün %97’sinden fazlasının zarar görmüş olabileceği sonucuna varıldı. Tarımdaki gerileme ve yardımlardaki uzun süreli kısıtlamalar, çatışma boyunca ciddi gıda güvensizliğine yol açtı.

# Yeniden İnşa Çalışmaları

Gazze’nin yeniden inşası için uluslararası toplumun desteği gerekiyor. Dünya Bankası, Avrupa Birliği ve BM’nin bu yılın başlarında yaptığı ortak bir değerlendirmede, savaşın başlangıcından bu yana elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının % 80’inden fazlasının ya yok olduğu ya da kullanılamaz hale geldiği belirtildi. Hasarın maliyetinin 494 milyon doları aştığı tahmin ediliyor.

Gazze’nin yeniden inşası, sadece fiziksel yapıların yeniden kurulması değil, aynı zamanda toplumun ve ekonominin de yeniden canlandırılması anlamına geliyor. Bu süreç, uzun zaman alacak ve büyük miktarda kaynak gerektirecek.